Zdrowie jamy ustnej ma ogromne znaczenie dla ogólnego zdrowia psów i kotów. Kamień nazębny, zapalenie dziąseł czy choroby przyzębia mogą prowadzić nie tylko do bólu i nieprzyjemnego zapachu z pyska, ale także do poważniejszych problemów zdrowotnych. Przerost bakterii jamy ustnej może prowadzić do chorób nie tylko na jej terenie, ale również do chorób serca, nerek, a nawet sepsy!
Właśnie dlatego tak ważna jest regularna higiena, a w części przypadków i sanacja jamy ustnej.
Kiedy zwierzę kwalifikuje się do sanacji jamy ustnej?
Sanacja jamy ustnej jest wskazana, gdy u psa lub kota zauważymy:
• Nadmierny kamień nazębny,
• Nieprzyjemny zapach z pyska,
• Zaczerwienione, krwawiące dziąsła,
• Problemy z gryzieniem,
• Nadmierne ślinienie,
• Rozchwiane lub wypadające zęby.
Decyzję o konieczności przeprowadzenia zabiegu podejmuje lekarz weterynarii na podstawie badania klinicznego, stomatologicznego i, jeśli to konieczne, badań dodatkowych (np. RTG stomatologiczne).
Przygotowanie do zabiegu:
Sanacja jamy ustnej odbywa się w znieczuleniu ogólnym, dlatego przed zabiegiem konieczne jest odpowiednie przygotowanie:
1. Badanie ogólne kwalifikacyjne – badanie kliniczne z badaniami krwi, które obejmują morfologię i biochemię krwi.
2. Badanie jamy ustnej – jego celem jest określenie zasadności wprowadzenia przedzabiegowo leków osłonowych takich jak antybiotyki zapobiegające okołozabiegowym zakażeniom i leki przeciwbólowo-przeciwzapalne ograniczające proces zapalny tuż przed samą procedurą zabiegową.
3. Ocena ryzyka anestezjologicznego – u starszych i/lub schorowanych zwierząt może być konieczne dodatkowe przygotowanie w postaci badań dodatkowych (echo, rtg) lub leczenia przygotowawczego- kardiologicznego, wsparcia farmakologicznego wątroby, nerek czy uprzednia płynoterapia. Te procedury mają na celu maksymalnie zminimalizować ryzyko związane ze znieczuleniem ogólnym pacjenta.
Po wypełnieniu procedur z powyższych punktów lekarz wydaje decyzję o kwalifikacji. Jeżeli ta jest pozytywna, ustala z Państwem termin zabiegu oraz jeżeli to konieczne – indywidualne procedury przygotowawcze.
1. W dniu zabiegu, każdego pacjenta czeka głodówka – zwierzę nie powinno jeść przez około 8–12 godzin przed zabiegiem.
2. Po przyjściu do lecznicy pacjent jest przekazywany w ręce personelu medycznego, dokładnie ważony, ma zakładane dojście dożylne (wenflon), którym podawana jest premedykacja. Nazywamy tak grupę leków, które podane pacjentowi wywołują efekt uspokojenia, delikatnego zwiotczenia mięśni i lekkiego snu.
3. Następnie podajemy pacjentowi znieczulenie ogólne tzw. głębokie– zapewnia ono pełną bezbolesność i komfort podczas zabiegu oraz głęboki sen.
4. Sanacja jamy ustnej- może zawierać jedną, kilka lub wszystkie z poniższych procedur:
• Usunięcie kamienia nazębnego tzw. skaling ( – za pomocą skalera ultradźwiękowego lekarz usuwa nagromadzony kamień i płytkę bakteryjną) i polerowanie ( – wygładzenie powierzchni zębów specjalną pastą i gumką zamontowaną na turbinie stomatologicznej. Procedura ta wydłuża czas ponownego osadzania się kamienia).
• Ekstrakcja chorych zębów – jeśli zęby są poważnie uszkodzone, ich korzenie są odsłonięte lub zropiałe, wywołują ból, zagrażają wniknięciu do organizmu bakterii i wywołaniu infekcji ogólnoustrojowej- muszą zostać usunięte. Warto pamiętać, że psy jak i koty rewelacyjnie przystosowują się do życia bez kilku czy nawet wszystkich zębów. Dlatego jeżeli wiecie Państwo, że zęby Waszych pupili są chore i sprawiają im ból- nie bójmy się ekstrakcji!
5. Aplikacja środków przeciwbakteryjnych do rowków i kieszonek dziąsłowych- zapobiega nawrotom stanów ropnych i zapalnych.
Bezpośrednio po zabiegu zwierzę trafia do indywidualnej klatki szpitalnej, gdzie w ciszy i pod ciepłym kocykiem powoli się wybudza. Przez cały czas jest monitorowane przez sprzęt specjalistyczny oraz obserwowane przez weterynaryjnych techników szpitalnych. W tym też czasie lekarz przeprowadzający zabieg kontaktuje się z właścicielami omawiając pokrótce przebieg zabiegu i dalsze zalecenia. Nadzór nad pacjentem trwa do momentu jego pełnego wybudzenia. Pełna świadomość i mobilność oraz samodzielne utrzymywanie stabilnej fizjologicznej temperatury ciała są warunkiem wydania pacjenta do domu.
Zazwyczaj odbiór ma miejsce w godzinach wieczornych. Wówczas przekazujemy Państwu zalecenia, jak również odpowiadamy na powstałe pytania i wątpliwości. Kilka dni pupil może mieć delikatnie obolałą jamę ustną (dotyczy to pacjentów którzy mieli usuwane zęby lub zmiany rozrostowe), dlatego poza odpowiednimi lekami antybiotycznymi i przeciwbólowymi zalecamy zwykle podawanie przez kilka dni po zabiegu miękkiego pokarmu i wody w temperaturze pokojowej. W tym momencie wyznaczamy również termin wizyty kontrolnej. Na takiej kontroli, lekarz oceni przebieg gojenia się tkanek jamy ustnej i wyda ostateczne zalecenia dotyczące higieny jamy ustnej na co dzień - dobierze dla Państwa zwierzaka odpowiednie preparaty stomatologiczne, które sprawią, że efekt sanacji jamy ustnej utrzyma się najdłużej!
lek. wet. Julia Zielińska